sábado, 13 de diciembre de 2008

DESERTIZACIÓN OU DESERTIFICACIÓN

Entendese como desertización o proceso polo que un territorio que incialmente non posúe as condicións climáticas dos desertos, que principalmente son zonas áridas ou semiaridas, e que co paso do tempo acaban por adquirir as condicións destes. O causante deste fenómeno son as variacións naturais do clima en un determinado territorio. Cando este fenómeno se chama desertificación é porque o proceso é causado polo home; nas zonas áridas o home aproveita os recursos mediante a agricultura e o pastoreo, cando isto se fai de forma excesiva e descontrolada rematase por xenerar este problema. Outro caso de desertificación dáse en zoas de climas chuviosos, que naturalmente nunca se verian afectados por este problema de non ser pola intervención do home que por medio das deforestacións incontroladas que rematan por transformar selvas en desertos.
A desertización prodúcese cando o clima entra en ciclos de sequia, entón as terras mais predispostas, desidratanse e perden a auga, e co tempo tamén perden os nutrientes que forman os agregados do solo co cal a terra queda solta e sen vexetación que a protexa. Así o vento acaba de rematar o proceso de desertización. Este é un proceso tan antigo e natural como a propia Terra, que avanza e retrocede según os ciclos climáticos. Agora que o natural non esta de moda, podemos dicir que nin a desertización se produce de forma natural, debido a influencia que está exercendo o home sobre o clima; potenciando e acelerando os cambios climáticos e o quentamento global, acelerando así os procesos de desertización.
A desertificación é causada totalmente polo ser humano que nas súas ansias de medrar custe o que custe, ou por ignorancia e descoñecemento dos danos que poden causar os seus actos, pídelle mais a terra do que esta lle pode dar, con graves consecuencias para o planeta, o que implica tamén un dano para os seres que o habitan.


Actos como a agricultura
cando se fai de forma que non se repón á terra o que se extrae, ven sexan; nutrientes, auga, materia orgánica,... fan que a terra vaia perdendo a súa estrutura e textura, ata quedaren totalmente erma e improdutiva, sen cuberta vexetal, e co tempo transformada en desertos.
O
sobrepastoreo,
que é o intento de manter excesivas cabezas de gando nun territorio, co resultado de que a vexetación e pisada e arrancada polos herbívoros, tan rápido e con tal contundencia que a vexetación non é capaz de soportalo. Transformándose así en desertos en un breve período de tempo. Esta é a principal causa de desertificación no mundo.
O
rego
con auga con un alto contido en sales, cando se fai en lugares de climas secos e cálidos, remata por matar a vexetación e facer os solos improdutivos debido a salinidade que se acumula na terra.
Según estimacións do Programa de Nacións Unidas para o Medio Ambiente: Unha extensión similar a toda América encontrase en risco de desertización, o 30% da superficie cultivable do planeta esta sufrindo desertificación entre lixeira e severa, con outro 6% que sufre desertificación extremadamente severa, sendo xa terras irrecuperables. Todo isto conleva a que uns 900 millóns de persoas de todo o planeta estean en perigo, a causa da desertificación.

As zonas do planeta con maior desertificación son:
Madagascar:
É o pais mais erosionado do mundo. O 93% do seu bosque tropical e o 66% da súa selva chuviosa foron talados polo home, iniciando así unha desertificación que nunca se produciría de forma natural.
África: En países moi poboados e con poucos recursos como os da franxa Subsahariana, observase un incremento notable das zoas desertas, o que conleva un grave problema os habitantes dun continente xa moi castigado.
España:
Aquí a situación tampouco é moi esperanzadora, xa que é o pais Europeo mais desertificado. Pola súa situación xeográfica xa sufre este problema de forma natural, pero o uso que lle demos os solos durante centos de anos aceleraron o proceso ata tal punto que 13 millóns de ha sofren erosión grave, perdendo unhas 100Tm/ano de solo, e outros 14 millóns sofren unha erosión notable con perdidas de solo de 50 a 100 Tm/ano. Sumando así a preocupante cifra de que o 53% do noso pais estase desertificando.
Algunhas persoas e estamentos públicos, que non queren ver a realidade do problema din que é un proceso natural inducido polo clima mediterráneo. Sen embargo outro mais realistas pero menos escoitados, creen que se dende a Idade Media non se talaran os bosques que cubrían a península agora non teriamos este clima, ou que se intentara repoboar estas zonas a situación non seria tan grave.( En Murcia, os montes de Serra Espuña, a comezos do século pasado estaban en proceso de desertificación a causa das deforestacións sufridas. Entonces os enxeñeiros de montes daquela época decidiron facer unha repoboación protectora con varias varieades de piñeiros. Na actualidade Serra Espuña é unha paraxe protexida pola súa importancia ecolóxica.)
Como a cabezóns parece que non hai que nos gañe, seguimos actuando igual; con talas abusivas, incendios, sobrepastoreo, practicas agrícolas inadecuadas, construción descoidada de pistas, carreteiras, e outras obras que aumentan a fraxilidade dos solos, denudan o terreo, e orixinan focos nos que comeza o arrastre de materiais. Todo isto nun sistema climático como o noso, que mantén un delicado equilibrio que se pode alterar de forma importante e con gran facilidade con calquera actuación por ridícula que pareza, ponos nunha situación comprometida e perigosa a non moi longo tempo.
O que resulta mais paradoxico é que na Cumbre de Río de Xaneiro de 1992; calculouse que con 292000 millóns de dólares a gastar en 20 anos frenariase este proceso a nivel mundial, e para mantelo así teriamos que abandonar as practicas dañinas co medio.
Entonces tendo unha solución, ¿ Por qué 16 anos despois seguen aumentando as zonas desertas?


miércoles, 3 de diciembre de 2008

OS INCENDOS FORESTAIS

O lume é un elemento da natureza que se pode definir como unha extensión da enerxía. Unhas veces esta enerxía proben do ceo; os raios caeron por doquier durante millóns de anos, creando grandes incendios forestais que condicionaron a vexetación existente. Esto sucede nos bosques boreais, a taiga rusosiberiana, e nas grandes masas de coníferas de Norteamérica. Outras veces o lume proben das entrañas da terra por medio dos volcáns , producindo tamén incendios forestais. Por exemplo o pino canario o único que rebrota de cepa despois dun incendio, esto e unha adaptación da especie , como consecuencia da cantidade de incendios producidos na zona por mor dos volcáns.
Pero o lume, ademais, é compañeiro do home, o cal o observa os efectos dos incendios naturais, ve que as zonas queimadas son boas para a agricultura e a gandería. Deste modo o lume pasa de ser un elemento natural a ser unha ferramenta de traballo rápida e sinxela.
Para entender mellor o problema dos incendios forestais imos ver un pouco como se comportan e orixinan nas distintas rexións do mundo:
Bosques boreais:

Os lumes en Canadá e Norte de Eurasia, son orixinados por aparato eléctrico, nos curtos veráns, é a maioría corren sen control polas extensas superficies deshabitadas, os medios de extinción so interveñen si os incendios se acercan a zonas habitadas. Estes incendios naturais axudan a rexeneración dos bosques. O mesmo sucede en Siberia, onde so se combaten os incendios cando afectan as explotacións forestais.
Bosque templado Norteamericano:
Estendese dende o Sur de Canadá ata Centroamerica, algúns incendios desta rexión son provocados por raios, pero a inmensa maioría son provocados polo home; así ocorre en California onde tódolos anos os lumes provocados devastan areas de monte e urbanizacións, co risco que esto conleva para as vidas humanas.
Bosque de Centroamerica e Caribe:
É outra zona do mundo onde os incendios son provocados na súa totalidade, perdurando así unha técnica de cultivo que se remonta o neolítico, e que segue arraigada nos campesiños. Como se pode constatar nas “Crónicas da Conquista” no século XVI; os Mayas xa usaban o lume para preparar os campos de cultivo.
Bosque chuvioso tropical da Amazonia:
Aquí igualmente a roturación de terras fíxose dende tempos inmemoriais usando o lume.(En 1991 os satélites da NOAA detectaron 312900 focos de lume nesta rexión.)
Sabana do Hemisferio Sur:
A Pampa Arxentina, os desertos de Sudáfrica e Australia, son recorridos por inmensos lumes cada ano, prendidos polas poboacións locais para manter os pastos.A veces estes lumes chegan a zoas urbanas causando graves danos, so así se converten en noticia.
Sudeste Asiático:
Zona con gran densidade de poboación que para obter alimento con menos traballo usan o lume como ferramenta de desbroce.
Cando a estación chuviosa se retrasa os lumes descontrólanse, producindo autenticas desastres ecolóxicas. ( En 1997 as sequias prolongáronse devido o fenómeno “El Niño” e en Borneo arderon 2 millóns de ha de selva, con lumes que tardaron varios meses en apagarse.

China:
Aquí tamén temos incendios por causas naturais e como non, pola man do home.( En 1987 un gran incendio orixinado nas rexións do Norte, lindeiras con Siberia, arrasou mais de 1 millón de ha, matando centos de persoas.
Conca Mediterránea:
Pois non somos menos, para mostra dicir que tódolos anos arde unha media de 1 millón de ha nesta zoa. O principal causante é o home. Como exemplos temos; España no 2006 , Portugal no 2003 e 2004 e Grecia o ano pasado...
Galicia:
Dado que é onde vivimos, imos ver o que pasa aquí:
O noroeste de España acumula a maioría dos incendios de España, e en especial Galicia, dándose varios factores favorables:elevada pluviometría co que o mato medra rápido, orografía descarpada, e tradición no uso do lume.Cantas veces non oímos dicir os vellos das aldeas; “ Os montes hai que queimalos para eliminar o mato e matar os animais que danan os cultivos”, pero isto non é todo xa que as causas son moi diversas: Urbanismo, caza, crear pastos, rencillas cos veciños e a administración, dementes que cren que se hai mais incendios van traballar mais tempo na súa extinción; tamén chamado negocio do lume, pirómanos, escapes de queimas, vías férreas, vertedoiros... e algún que outro raio. Todo este vese favorecido polo abandono do rural co cal os montes e os camiños están moi descoidados, o que antes eran labradios agora son toxeiras e silveiras que están pegadas as casas.
No ano 2006 arderon mais de 100.000 ha en 15 días do mes de Agosto, morreron persoas, perdéronse casas e bens, e gran parte da superficie forestal de Galicia. Parece así que o problema comezou hai, xa que os medios de comunicación so buscan as traxedia persoais, sen importarlle para nada os danos ecolóxicos.
Galicia ten unha media de 6 meses o ano con incendios forestais, en anos secos ten chegado a 10 meses, co que non é so no verán cando arden os nosos montes. En outono e primavera cando as xeadas resecan o matorral os pastores aproveitan para rexenerar os pastos,( Montes de gran riqueza ecolóxica que son LICs como Pena Trevinca, Mazaneda e o Parque Natural de Sanabria (en Zamora), arderon por completo no outono do 2005 con lumes que duraron uns 10 días e queimaron mais de 15000 ha so en estas tres paraxes) pero desto non se soupo nada; os medios de comunicación non valoran estas traxedias ecolóxicas, e ós gobernos non lles interesa difundilas.
Como incendios producidos por causas naturais; podemos dicir que no verán do 2004 a montaña Lucense foi devorada polo lume a causa das tormentas secas, que o longo de varios días destruirón paraxes moi fermosas dos Ancares, Courel e Navia de Suarna. Pero a excepción dos medios locais o resto de medios de comunicación tampouco se fixeron eco da noticia.
Todo isto esta contribuíndo a que provincias como Ourense se estean en proceso de desertización, posto que despois dos incendios repetidos o longo dos anos, veñen as épocas de choivas que arrastran as terras soltas que deixou o lume, levando con sigo os nutrintes e contribuíndo a acidificación do solo.
Outra cousa que cotribue a contaminación do planeta é o Dióxido de Carbono que se desprende dos incendios, ( no verán do 2006 en cidades como Santiago e Vigo que se viron cercadas polo lume durante varios días, os hospitais tiveron que atender a centos de persoas intoxicadas por este gas.)
Despois de analizar un pouco a casuística e os danos dos incendios forestais pensamos que poden ser beneficios en certos ecosistemas cando se producen por causas naturais, pero que os humanos, que somos os seres mais intelixentes deste planeta, non deberiamos xogar ca natureza o noso antollo.

lunes, 1 de diciembre de 2008

A TERRA ESTÁ ENFERMA

 
Ás Raices - © 2007 Template feito por Templates para Você